Blogs

De ontspoorde manager geeft een lijst van vier leiderstypen die je maar beter niet in je directiekamer kunt laten rondlopen. Na alle vaderlandse catastrofen bij Ahold, Vestia, World Online en DSB leerzame lesstof. Opgepast, waarschuwt Van Luijk: veel managers deden het aanvankelijk uitstekend en werden door werknemers en aandeelhouders op handen gedragen. Waarna het alsnog misging.Het valt niet mee om het effect van een goede manager te meten. High performance-ondernemingen excelleren vaak door teamprestaties. De dramatische neergang van een bedrijf is veel vaker (en concreter) te wijten aan wanbeleid van één of twee mannen/vrouwen. Leiderschaps-expert Frank van Luijk schreef een boek over die compleet gestoorde gekken die het tot directeur hebben geschopt en daarna volledig ontsporen. De ontspoorde manager geeft een lijst van vier leiderstypen die je maar beter niet in je directiekamer kunt laten rondlopen. Na alle vaderlandse catastrofen bij Ahold, Vestia, World Online en DSB leerzame lesstof. Opgepast, waarschuwt Van Luijk: veel managers deden het aanvankelijk uitstekend en werden door werknemers en aandeelhouders op handen gedragen. Waarna het alsnog misging.

Hij/zij verdrinkt in regels, ziet regels als oplossing voor problemen. De sociale orde dient gehandhaafd te blijven, hij heeft een law-and-ordermentaliteit.

Eigenlijk verrassend deze categorie, want een consciëntieuze manager doet het meestal goed, omdat hij duidelijk en consequent is en omdat hij structuur geeft aan zijn medewerkers. Maar te veel structuur en regels werken verlammend. Als bij nieuwe situaties steeds weer nieuwe regels bedacht worden, werkt dat contraproductief. Vooral bij gebrek aan zelfvertrouwen vluchten structopaten in regeltjes. Zo is de hele thuiszorg in procedures en formulieren vastgelegd, zodat de totale dienstverlening in cijfers kan worden weergegeven. De patiënt en de zorg zelf vergeet men daarbij, verplegend personeel is te druk met formulieren invullen. Eigenlijk verrassend deze categorie, want een consciëntieuze manager doet het meestal goed, omdat hij duidelijk en consequent is en omdat hij structuur geeft aan zijn medewerkers. Maar te veel structuur en regels werken verlammend. Als bij nieuwe situaties steeds weer nieuwe regels bedacht worden, werkt dat contraproductief. Vooral bij gebrek aan zelfvertrouwen vluchten structopaten in regeltjes. Zo is de hele thuiszorg in procedures en formulieren vastgelegd, zodat de totale dienstverlening in cijfers kan worden weergegeven. De patiënt en de zorg zelf vergeet men daarbij, verplegend personeel is te druk met formulieren invullen.

Hij/zij heeft behoefte aan bewondering, is arrogant en jaloers en koestert een onrealistisch zelfbeeld. Een Narcissus is iemand die ziekelijk verliefd is op zichzelf. In de managervariant: men ontleent zelfwaardering aan de bewonderende blikken van anderen. Dus heeft de narcist medewerkers nodig die hem op een voetstuk plaatsen. Of die hem vrezen, ook goed. De narcist vindt dat hij recht heeft op een voorkeursbehandeling. Rekeningen houden met anderen hoeft niet. Door zijn superioriteit is hij boven anderen verheven. Stalin en Saddam Hoessein waren ziekelijke narcisten.Een Narcissus is iemand die ziekelijk verliefd is op zichzelf. In de managervariant: men ontleent zelfwaardering aan de bewonderende blikken van anderen. Dus heeft de narcist medewerkers nodig die hem op een voetstuk plaatsen. Of die hem vrezen, ook goed. De narcist vindt dat hij recht heeft op een voorkeursbehandeling. Rekeningen houden met anderen hoeft niet. Door zijn superioriteit is hij boven anderen verheven. Stalin en Saddam Hoessein waren ziekelijke narcisten.Narcisten doen het goed in sollicitatiegesprekken, omdat ze zo'n overtuigend positief beeld van zichzelf hebben. Aanvankelijk doen narcisten het goed in startersfuncties, omdat ze hun visie in daden willen omzetten. Vasthoudend bereiken ze de top. Daar gaat het mis, omdat ze niet kunnen delegeren, zij weten immers alles beter. De discrepantie tussen zelfbeeld en het imago bij medewerkers wordt steeds groter.De narcist werkt hard en vindt dat hij wel wat extraatjes verdient en beloont zichzelf in excessieve mate. Inclusief vakanties op kosten van de zaak. Alarmbellen moeten afgaan als de narcist zijn partner ook meeneemt op die tripjes. Probleem: ze verzamelen fans om zich heen, zodat kritiek in de organisatie ontbreekt.De narcist werkt hard en vindt dat hij wel wat extraatjes verdient en beloont zichzelf in excessieve mate. Inclusief vakanties op kosten van de zaak. Alarmbellen moeten afgaan als de narcist zijn partner ook meeneemt op die tripjes. Probleem: ze verzamelen fans om zich heen, zodat kritiek in de organisatie ontbreekt. 

Hij/zij is impulsief, agressief, oneerlijk, onverschillig, roekeloos, onverantwoordelijk, ongevoelig, non-conformist. We hebben het hier niet over de verkrachtende seriemoordende Hannibal Lecter. De psychopate manager is niet emotieloos, hij kan die gevoelens alleen gemakkelijk uitschakelen. Hij herkent emoties bij anderen, zwakte van concurrenten ziet hij meteen. Deze 'gezonde' psychopaat is een non-conformist, liegt voortdurend, is agressief en prikkelbaar, neemt geen verantwoordelijkheid voor zijn daden. De manager als wolf in schaapskleren. Met name organisaties in verandering zijn een prima voedingsbodem voor de carrière van een 'gezonde' psychopaat. Bij fusies en overnames helpt het als je meedogenloos bent. Een psychopaat kan zich goed concentreren en alles uitsluiten, maar dat brengt wel het gevaar van tunnelvisie met zich mee. Risico's durven nemen helpt wel om de bedrijfsladder te beklimmen. Als men maar niet roekeloos wordt met andermans miljarden. Met name organisaties in verandering zijn een prima voedingsbodem voor de carrière van een 'gezonde' psychopaat. Bij fusies en overnames helpt het als je meedogenloos bent. Een psychopaat kan zich goed concentreren en alles uitsluiten, maar dat brengt wel het gevaar van tunnelvisie met zich mee. Risico's durven nemen helpt wel om de bedrijfsladder te beklimmen. Als men maar niet roekeloos wordt met andermans miljarden. De financiële sector staat bekend als een vruchtbare voedingsbodem voor psychopatencarrières. Onbevreesd speculeren loont. Ook lucratief: andermans geld met je charme en een piramidespel inpikken, zoals Bernard Madoff deed. Witteboordencriminaliteit is nooit ver weg bij de psychopaat.

Hij/zij is conflictvermijdend, heeft behoefte aan genegenheid, betoont zich een allemansvriend. Een manager die er een extreme behoefte aan heeft om aardig gevonden te worden, loopt een hoog risico te ontsporen. Helaas hoort het bij de taak van een leidinggevende dat sommige personeelsleden hem niet zien zitten. Mensenvrienden willen de lieve vrede bewaren en alles in consensus oplossen. Dat kan leiden tot totale besluiteloosheid en vaak onduidelijkheid voor het personeel. Knopen doorhakken lukt niet echt, terwijl dat bij een bedrijf in crisis broodnodig is. Als de mensenvriend ten onder gaat, maakt hij minder lawaai dan de psychopaat. Een manager die er een extreme behoefte aan heeft om aardig gevonden te worden, loopt een hoog risico te ontsporen. Helaas hoort het bij de taak van een leidinggevende dat sommige personeelsleden hem niet zien zitten. Mensenvrienden willen de lieve vrede bewaren en alles in consensus oplossen. Dat kan leiden tot totale besluiteloosheid en vaak onduidelijkheid voor het personeel. Knopen doorhakken lukt niet echt, terwijl dat bij een bedrijf in crisis broodnodig is. Als de mensenvriend ten onder gaat, maakt hij minder lawaai dan de psychopaat. Hoe wordt een mensenvriend CEO? Hij heeft niet alleen behoefte aan affectie, maar wil ook voldoen aan de druk uit zijn omgeving, fanatiek aan de verwachtingen voldoen. Hij lijkt de ideale werknemer, maar blijkt een zwakke baas te zijn. Hij heeft een positief mensbeeld! Dat kan alleen maar slecht aflopen...

Bron:  Volkskrant van 13 augustus 2014.